Trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 1131/QĐ-TTg, xác định 11 nhóm công nghệ chiến lược có ảnh hưởng sâu rộng đến năng lực cạnh tranh và tự chủ công nghệ quốc gia, trong đó trí tuệ nhân tạo (AI) được xếp ở vị trí số 1, lần đầu tiên hơn 20 cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và trường đại học đã phối hợp thành lập Liên minh AI Âu Lạc.

Những thành viên sáng lập của liên minh bao gồm các đơn vị công nghệ đầu ngành và startup nổi bật như: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, MobiFone, VNPT, FPT, CMC, BKAV, Misa, MoMo, VNPAY, Zalo, AI For Vietnam, AI Hay, N2TP, Finhay, cùng các học viện và trường đại học: Đại học Bách Khoa Hà Nội, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Học viện Kỹ thuật Mật mã, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Trường Đại học Luật TP.HCM và Đại học FPT.

Liên minh AI Âu Lạc được thành lập với mục tiêu phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có khả năng xử lý tiếng Việt một cách chính xác, tự nhiên và phù hợp với văn hóa, bản sắc Việt Nam. Qua đó, liên minh hướng tới nâng cao dân trí, thúc đẩy phát triển kinh tế và bảo đảm chủ quyền công nghệ quốc gia. Bên cạnh đó, liên minh còn tập trung xây dựng một cộng đồng AI mở, minh bạch, nơi mọi cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp có thể tự do tiếp cận và sử dụng các tài sản công khai của liên minh, bao gồm mã nguồn, dữ liệu và mô hình, kể cả cho mục đích thương mại, nhằm khơi dậy sáng tạo, ứng dụng AI rộng rãi và hiện thực hóa chủ quyền AI quốc gia.

Liên minh cam kết phát triển các sản phẩm AI an toàn, có trách nhiệm, tuân thủ các chuẩn mực đạo đức và quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam. Tại sự kiện ra mắt, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị FPT, nhấn mạnh rằng thế giới đang bước vào kỷ nguyên AI và Việt Nam cũng đứng trước cơ hội lớn để vươn mình, nhưng phải đối mặt với ba thách thức lớn: bảo vệ chủ quyền công nghệ – một phần không thể tách rời của chủ quyền quốc gia; hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia tiên tiến vào dịp kỷ niệm 100 năm độc lập; và hạn chế về nguồn lực đầu tư, khi các cường quốc trên thế giới đầu tư hàng trăm đến hàng nghìn tỷ USD mỗi năm cho AI.

Dựa trên thế mạnh của các thành viên, Liên minh AI Âu Lạc sẽ tập trung vào ba lĩnh vực chính: nghiên cứu và phát triển, xây dựng quy chuẩn và chính sách về AI, cũng như đào tạo nhân lực chuyên sâu. Tại lễ ra mắt, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, nhấn mạnh rằng tên gọi của liên minh thể hiện khát vọng xây dựng một mô hình trí tuệ nhân tạo riêng của Việt Nam, bằng ngôn ngữ Việt, phục vụ sự phát triển phồn vinh và hạnh phúc của dân tộc.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết trí tuệ Việt cần được xây dựng dựa trên nền tảng giáo dục gắn liền thực tiễn. Sinh viên phải tham gia các dự án lớn, quốc tế để trưởng thành và trở thành chuyên gia hàng đầu. Khi các trường đại học cùng giải quyết những bài toán lớn của đất nước, cả thầy và trò đều có cơ hội tiếp cận thực tế, đóng góp trí tuệ cho quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT, cam kết mở toàn bộ nền tảng công nghệ lõi từ LLM đến Cloud AI để các thành viên cùng phát triển. FPT sẽ đầu tư vào AI mở, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, viện nghiên cứu và trường học tiếp cận dữ liệu và công cụ, đồng thời đồng hành cùng Ban Chỉ đạo Nghị quyết 57 để đề xuất các chính sách đột phá, như sandbox cho AI.

Không chỉ Việt Nam, khoảng 70 quốc gia trên toàn cầu, từ các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, UAE, Hàn Quốc đến những quốc gia nhỏ hơn, đều đang tập trung xây dựng chiến lược AI quốc gia. Mục tiêu chung của các quốc gia là tập hợp trí tuệ, nguồn lực và công nghệ, bảo đảm sự phát triển AI an toàn, có trách nhiệm, phục vụ lợi ích cộng đồng và chủ quyền quốc gia. Sự ra đời của Liên minh AI Âu Lạc được kỳ vọng mở ra một tương lai tươi sáng, nơi công nghệ phục vụ thiết thực cho cộng đồng, gắn với lợi ích quốc gia và khẳng định độc lập, chủ quyền Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Duong Huy