Trong dòng chảy đổi mới của đất nước, khoa học và công nghệ luôn được Đảng và Nhà nước xác định là động lực cốt lõi. Đặc biệt, Nghị quyết 57-NQ/TW cùng các quyết định mới đây của Chính phủ đều nhấn mạnh: Công nghệ vũ trụ, bao gồm cả vệ tinh tầm thấp, là sản phẩm chiến lược và là một trong những trụ cột quan trọng nhằm bảo đảm tính độc lập, tự chủ cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

LOTUSat-1 – dấu ấn “Made in Vietnam” trên bản đồ công nghệ vũ trụ
Trung tâm của chương trình đối thoại “Kiến tạo đất nước - Tự hào Việt Nam” là dự án LOTUSat-1 – vệ tinh radar quan sát Trái đất có khả năng hoạt động xuyên mây, xuyên đêm. Đây là sản phẩm do chính đội ngũ kỹ sư Việt Nam thiết kế, tích hợp và vận hành. LOTUSat-1 không còn là viễn cảnh xa xôi mà đã trở thành bước tiến thực tế.

Trạm thu và hệ thống xử lý dữ liệu đặt tại Hòa Lạc đã hoàn tất, chỉ chờ thời điểm phóng vệ tinh lên quỹ đạo để những thông tin radar đầu tiên được truyền về, phục vụ đồng thời các lĩnh vực như nông nghiệp, môi trường và an ninh - quốc phòng.

Nếu trước đây Việt Nam phải mua dữ liệu vệ tinh nước ngoài với chi phí cao và thời gian chậm trễ, thì với LOTUSat-1, chúng ta có thể chủ động nguồn dữ liệu, giảm phụ thuộc và tiết kiệm đáng kể nguồn lực quốc gia. Mỗi bức ảnh vệ tinh giống như một “con mắt” quan sát từng cánh đồng, con sông hay đô thị, mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống người dân.

Vệ tinh radar đầu tiên do Việt Nam tự sản xuất sắp được đưa vào vũ trụ.

Góc nhìn chuyên gia: Hành trình không rải hoa hồng
PGS.TS. Phạm Anh Tuấn, người trực tiếp tham gia dự án, chia sẻ rằng để tạo nên LOTUSat-1, các kỹ sư Việt Nam đã phải vượt qua vô số thử thách: nguồn lực tài chính hạn hẹp, đội ngũ kỹ thuật còn mỏng, quy trình kiểm định quốc tế nghiêm ngặt… Tất cả đều là những trở ngại tưởng như khó vượt. Nhưng bằng nỗ lực, quyết tâm và tinh thần học hỏi, họ đã chứng minh khả năng làm chủ công nghệ radar vũ trụ của người Việt.

Điều khiến khán giả chú ý nhất là các ứng dụng cụ thể mà LOTUSat-1 đem lại. Công nghệ vũ trụ không còn xa vời mà hiện diện trong những nhu cầu thiết thực: từ bản đồ ngập theo giờ hỗ trợ sơ tán người dân miền Trung, dữ liệu độ ẩm đất phục vụ canh tác, thông tin sóng gió giúp ngư dân ra khơi an toàn, đến năng lực giám sát lãnh thổ phục vụ quốc phòng – an ninh. Những lợi ích ấy góp phần nâng cao chất lượng sống, tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời giúp Việt Nam tự tin hội nhập với tư thế chủ động.

Điều động lại sau chương trình không chỉ là niềm tự hào về một vệ tinh “Made in Vietnam”, mà còn là minh chứng cho khả năng làm chủ và vươn lên trong những lĩnh vực khó nhất. LOTUSat-1 trở thành biểu tượng của hành trình chuyển hóa khát vọng thành hành động, từ giấc mơ thành công trình cụ thể, mở đường cho mục tiêu xây dựng ngành công nghiệp không gian quốc gia và hiện thực hóa tầm nhìn 2045 – Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.

Chương trình đối thoại “Kiến tạo đất nước - Tự hào Việt Nam” dự kiến phát sóng hằng tuần trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, do Công ty cổ phần VCCorp phối hợp cùng Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức. Chương trình kỳ vọng khơi dậy niềm tin và khát vọng trong thế hệ trẻ: học tập, nghiên cứu và cống hiến để tạo nên những dấu ấn mới, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, tự chủ và tự hào.

Duong Huy