Sáng 30/9 tại Hà Nội, Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp với các đơn vị tổ chức Diễn đàn Phát triển Hạ tầng số Việt Nam 2025 (DigiInfra 2025) với chủ đề “Hạ tầng số vững mạnh – nền tảng làm chủ các công nghệ chiến lược”.

Phát biểu khai mạc, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, nhấn mạnh rằng trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên bùng nổ các ứng dụng AI, IoT, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối, công nghệ bán dẫn, 5G và 6G, việc xây dựng hạ tầng số vững mạnh là điều kiện tiên quyết để Việt Nam làm chủ và khai thác hiệu quả các công nghệ này, theo Chiến lược phát triển hạ tầng số đến 2025 và định hướng đến 2030.

Ông Vũ Hoàng Liên cho biết, DigiInfra 2025 tập trung vào bốn trọng tâm: khẳng định hạ tầng số là điều kiện tiên quyết để làm chủ công nghệ chiến lược; thảo luận chính sách và mô hình phát triển; thúc đẩy hợp tác trong nước và quốc tế; khuyến khích các hành động thực tiễn để hạ tầng số trở thành nền tảng của kinh tế số và xã hội số.

Hiện nay, Việt Nam có hơn 80 triệu người dùng Internet. Tỷ lệ triển khai IPv6 đã vượt 60%, đưa Việt Nam lên vị trí thứ hai trong khu vực ASEAN và thứ 9 trên toàn cầu (APNIC Lab, 2025), đồng thời chuẩn bị bước sang giai đoạn IPv6-only trong giai đoạn 2026–2030.

Thị trường điện toán đám mây cũng tăng trưởng mạnh, đạt gần 775 triệu USD năm 2024, dự kiến lên 1,24 tỷ USD năm 2025 và gấp đôi vào năm 2029. Năng lực trung tâm dữ liệu cũng bứt phá, từ 45 MW năm 2024 lên 525 MW năm 2025 và gần 1.000 MW vào năm 2030.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, hạ tầng số vẫn đối mặt nhiều thách thức về nguồn lực đầu tư, tiêu chuẩn xanh, an toàn – an ninh mạng, chủ quyền dữ liệu và năng lực R&D cốt lõi.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, Chánh Văn phòng Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, nhấn mạnh dữ liệu là nguồn tài nguyên chiến lược trong kỷ nguyên số. Việc ban hành Luật Dữ liệu và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (2025) là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn của Việt Nam trong việc biến dữ liệu thành sức mạnh quốc gia, đồng thời bảo đảm an ninh và đạo đức.

Bà Dung cũng chỉ ra những “nút thắt” lớn cản trở sự phát triển, từ hạ tầng số, năng lượng, chính sách vĩ mô, đến nhân lực và thị trường dữ liệu còn non trẻ. Hiện Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia tập trung vào ba trụ cột: chuẩn hóa kiến trúc dữ liệu quốc gia; phát triển nền tảng công nghệ do người Việt làm chủ; và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua Mạng lưới Chuyên gia Dữ liệu toàn cầu.

Từ góc độ học thuật, GS. Hồ Tú Bảo (Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán) phân tích hạ tầng số cần xây dựng đồng bộ trên ba trụ cột: kỹ thuật, dữ liệu và ứng dụng. Hạ tầng kỹ thuật hiện triển khai tốt nhất; hạ tầng dữ liệu có tiến triển với các trung tâm dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu ngành nhưng còn vướng về kiến trúc; hạ tầng ứng dụng còn yếu, chưa gắn với công nghệ lõi và thiếu chiều sâu.

GS. Hồ Tú Bảo nhấn mạnh cần hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, quy định rõ kiến trúc dữ liệu, xây dựng kiến trúc tổng thể quốc gia số; đồng thời bảo đảm an ninh mạng và phát triển đội ngũ chuyên gia trình độ cao để làm chủ công nghệ.

Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp. Đại diện VNPT khẳng định định hướng tiên phong phát triển hạ tầng số dựa trên 5G, Cloud, IoT, AI, Data và Blockchain. Đại diện CMC Telecom chia sẻ về chiến lược phòng thủ chủ động với AI trong kỷ nguyên đa nền tảng.

Một số tập đoàn quốc tế chia sẻ kinh nghiệm xây dựng hạ tầng AI, đề xuất chiến lược để Việt Nam trở thành trung tâm AI mới của ASEAN, giới thiệu giải pháp WiFi 6GHz nhằm thu hẹp khoảng cách số, đồng thời phân tích yêu cầu bảo mật dữ liệu trong các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Các chuyên gia khẳng định hạ tầng số là nền tảng cốt lõi để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên công nghệ mới. Với quyết tâm của Chính phủ và sự đồng hành của giới học thuật và doanh nghiệp, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia số và trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.

Duong Huy