Ô nhiễm tiếng ồn ngăn cản cá voi quay lại Na Uy

Nhà sinh vật học Heike Vester chỉ ra rằng, hoạt động thăm dò dầu khí, du ngoạn, tàu đánh cá và thậm chí hoạt động của người ngắm cá voi đang góp phần gây ra ô nhiễm tiếng ồn dưới biển.

Vịnh hẹp, nơi có Dòng hải lưu Gulf Stream chảy từ Scotland, vốn là nơi có các loài cá voi sát thủ, cá voi minke, cá voi lưng gù, cá nhà táng và cá voi hoa tiêu vây dài ghé thăm. Cá voi xanh gần đây cũng quay trở lại khu vực.

Nhà sinh vật học Heike Vester nghiên cứu âm thanh thu được từ dưới biển. (Ảnh: Ocean Sounds)

Cục Quản lý Ngoài khơi Na Uy, cơ quan chính phủ quản lý hoạt động thăm dò dầu mỏ, cho biết quần đảo Lofoten và các vịnh hẹp được bảo vệ khỏi mọi hoạt động địa vật lý thương mại. Dù vậy, ngay cả khi nằm ngoài khu vực được bảo vệ, tác động vẫn có thể cảm nhận được bên trong vịnh hẹp.

Hàng năm từ tháng 4 đến tháng 10, bất cứ khi nào thời tiết cho phép, nhà sinh vật học Heike Vester lại nằm hàng giờ trên một chiếc thuyền nhỏ, đeo tai nghe và  lắng nghe những gì thủy âm thu được từ độ sâu 20 mét dưới mặt nước. Bà cho rằng vấn đề ô nhiễm tiếng ồn dưới biển đang ngăn chặn sự trở lại của cá voi. Tiếng ồn này đến từ các tàu du lịch và thuyền du lịch (nhiều tàu trong số đó không tắt động cơ ngay cả khi ngắm cá voi), tàu chở hàng, hoạt động thăm dò dầu khí và quân đội - cùng với các vấn đề do lưới đánh cá thương mại và ô nhiễm gây ra - và đang ngày càng tăng về tần suất và khối lượng, cô nói thêm. Không giống như phần lớn con người, những người nhìn bằng mắt, trong bóng tối của đại dương, cá voi và cá heo xác định phương hướng bằng âm thanh. Theo đó, việc có quá nhiều tiếng ồn dưới nước đang cản trở khả năng xác định phương hướng của cá voi. “Tiếng ồn không chỉ cản trở khả năng giao tiếp mà còn như một cách khiến cá voi bị mù dưới nưới”, Bà giải thích.

(nguồn: internet)

Một số nghiên cứu từng được thực hiện để đánh giá  tác động của tiếng ồn lớn đối với sinh vật biển, đặc biệt là đối với cá voi. Cụ thể, một nghiên cứu năm 2022 phát hiện cá voi trắng bị làm phiền bởi địa chấn đã thay đổi hành vi, gây ảnh hưởng đến khả năng kiếm ăn của chúng. Ngoài ra, 

âm thanh dưới nước do con người tạo cũng là  một yếu tố góp phần gây ra tình trạng cá voi mắc cạn hàng loạt. Như vụ việc được phát hiện ở Scotland vào tháng 7, khi 77 con cá voi hoa tiêu chết trên bãi biển.

Hiện nay, khi thế giới đang ngày càng chú ý tới vấn đề khai thác biển sâu, Vester lo ngại khi hoạt động này được triển khai, tác động đến sinh vật biển còn tệ hơn.

Hoạt động thăm dò đã gây ra thiệt hại cho sinh vật phù du, là thức ăn cho cá voi xanh cùng nhiều loài động vật biển khác. Cô cho biết: "Mỗi lần súng hơi địa chấn nổ, nó sẽ giết chết động vật phù du trong bán kính 1,2 km. Vì vậy, những hoạt động này đang  tạo ra một vùng tử thần với các sinh vật biển”. Mặc dù vậy, bà cho biết, số lượng cá voi xanh đang gia tăng ở Bắc Đại Tây Dương - bao gồm cả ở Vestfjorden. Sau khi bị mắc kẹt ở Đức trong thời kỳ đại dịch, Vester đã vô cùng kinh ngạc khi trở về vào năm 2022 và phát hiện ra một con cá voi xanh trong vịnh hẹp.

Theo Viện Cực Na Uy, số lượng cá voi xanh xuất hiện ở Svalbard đã tăng lên và quần thể ở đông bắc Đại Tây Dương đã tăng lên kể từ khi ngừng săn bắt. Phạm vi di cư của cá voi xanh cũng được cho là đang di chuyển về phía Bắc vào mùa hè.

Vester cho rằng “Trong kịch bản tích cực, chúng ta có thể nói rằng có nhiều cá voi xanh hơn, quần thể đang phục hồi và điều đó có nghĩa là chúng lại tản ra, quay trở lại nơi kiếm ăn truyền thống của chúng, cũng ở Vestfjorden”. Đồng thời, có nhiều mối đe dọa ít rõ ràng hơn đối với sự tồn tại của nó, bao gồm tác động của các cuộc khảo sát địa chấn đối với sinh vật phù du và ô nhiễm tiếng ồn, hiện không có quy định nào về vấn đề này.

Phùng Tiến (Tổng hợp từ The Guardian)