Ngày 16/5/2023, Hội đồng châu Âu (EC) đã thông qua quy định chống phá rừng (EUDR). Theo đó, EU sẽ cấm nhập khẩu những mặt hàng nông lâm sản có quy trình sản xuất trên đất có nguồn gốc từ phá rừng và gây suy thoái rừng kể từ sau ngày 31/12/2020.

Từ quy định của EUDR, Chính phủ Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Khung Kế hoạch thích ứng với EUDR, yêu cầu các địa phương và ngành hàng triển khai hoạt động nhằm thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh và sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm nông sản không gây mất rừng trong nước và quốc tế.

Theo đó, ghi nhận hiện trạng chuỗi cung ứng 3 ngành hàng gỗ, cao su, cà phê từ Việt Nam sang Châu Âu đạt giá trị xuất khẩu cao với tổng kim ngạch xuất khẩu sang Châu Âu năm 2022, cà phê đạt 4 tỷ USD, gỗ đạt 15,7 tỷ USD và cao su đạt 6,7 tỷ USD.

Theo TS Tô Xuân Phúc - Giám đốc chương trình chính sách, thương mại và tài chính lâm nghiệp của Tổ chức Forest Trends về tác động của quy định này đối với doanh nghiệp (DN), nhấn mạnh các lợi thế của Việt Nam trong việc sản xuất ngành hàng cà phê, gỗ, cao su như rủi ro giữa phá rừng và sản xuất gỗ rừng trồng, cà phê, cao su thấp, hầu như không có các diện tích chuyển đổi mới; các diện tích đạt chứng chỉ bền vững đang tăng nhanh, cùng việc Việt Nam đang tích cực tham gia các sáng kiến quốc tế về bảo vệ rừng; các công ty - nông hộ ngày càng phát triển, thúc đẩy chuỗi cung theo hướng truy xuất các ngành hàng, đặc biệt là cà phê, gỗ. Vì vậy, để xuất khẩu các ngành hàng từ Việt Nam sang Châu Âu đạt hiệu quả và kết nối phát triển khối tư nhân, cần đánh giá toàn bộ các luồng cung xuất khẩu sang Châu Âu, đánh giá thực trạng chuỗi cung các mặt hàng này, tập trung vào mặt hàng chính, từ đó mở rộng ra các mặt hàng khác và xác định các tồn tại trong các khâu thực hiện, đồng thời đưa ra các biện pháp khắc phục.

Bên cạnh đó, các Hiệp hội cũng cần thực hiện phổ cập thông tin tới các doanh nghiệp, thành viên trong việc thúc đẩy mở rộng diện tích có chứng chỉ bền vững; phối hợp chặt chẽ, thành lập nhóm, đầu mối công tác, tiến hành các hoạt động phối hợp cụ thể.

Đông thời Ông Phúc cũng nhấn mạnh Chính phủ Việt Nam cần xây dựng bản đồ hiện trạng rừng; xây dựng các vùng sản xuất rủi ro, vùng an toàn để rà soát hệ thống thông tin, dữ liệu về rừng và đất lâm nghiệp, kết quả giao đất rừng (chủ rừng, sổ đỏ), các diện tích chống lấn,…; phối hợp với các ngành hàng, đánh giá hiện trạng chuỗi cung, bắt đầu từ các nhóm sản phẩm xuất khẩu, xác định các tồn tại trong chuỗi dựa trên các yêu cầu của EUDR và thực hiện các hoạt động khắc phục.