Ngày 16/10 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam đã tổ chức chương trình kỷ niệm Ngày Lương thực Thế giới lần thứ 43, 78 năm ngày thành lập tổ chức FAO và 45 năm hợp tác Việt Nam-FAO.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết Việt Nam là nước nông nghiệp với hàng chục triệu người sống dựa vào nguồn nước ngọt để đảm bảo sinh kế. Tuy nhiên, nguồn nước phân bố không đều theo không gian và thời gian dẫn đến tình trạng quá thừa nước trong mùa mưa, gây ra lũ, lụt, ngập úng tại hầu hết các lưu vực sông trên cả nước và gây ra tình trạng thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn về mùa khô tại nhiều vùng, đặc biệt là khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, Việt Nam là nước nông nghiệp với hàng chục triệu người sống dựa vào nguồn nước ngọt để bảo đảm sinh kế. Tuy nhiên, nguồn nước phân bố không đều theo không gian và thời gian dẫn đến tình trạng quá thừa nước trong mùa mưa, gây ra lũ, lụt, ngập úng tại hầu hết lưu vực sông trên cả nước, gây tình trạng thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn về mùa khô tại nhiều vùng, đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ

Việt Nam đã xây dựng và phát triển tương đối đồng bộ hệ thống công trình kết cấu hạ tầng nguồn nước cùng với hệ thống pháp luật cơ bản đầy đủ như các Luật: Thủy lợi, Đê điều, Phòng, chống thiên tai, Tài nguyên nước, Trồng trọt, Chăn nuôi, Lâm nghiệp, Bảo vệ môi trường, Đất đai, Biên giới quốc gia.... để quản lý, khai thác, tận dụng tối đa khả năng nguồn nước phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và phòng, chống lũ, lụt, và các tác hại khác do nước gây ra.

Theo Cục Thủy lợi: Hệ thống công trình kết cấu hạ tầng nguồn nước đảm bảo cấp nước cho 4,28 triệu ha đất sản xuất nông nghiệp, 686.600 ha nuôi trồng thủy sản và khoảng 6,5 tỷ m3 nước cho sinh hoạt, công nghiệp; đảm bảo cung ứng điện khoảng 37% tổng năng lượng điện của cả nước; phòng, chống lũ, lụt và bảo vệ cho hơn 23 triệu dân cùng toàn bộ hạ tầng xây dựng, công nghiệp, giao thông, quốc phòng, an ninh văn hóa, du lịch...; kiểm soát lũ cho hơn 1,2 triệu ha cơ sở hạ tầng và sản xuất nông nghiệp vùng lũ vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều dạng khan hiếm nước khác nhau – quá ít, quá nhiều, chất lượng kém và sử dụng quá mức, nguy cơ ngập do nước biển dâng. Ô nhiễm nguồn nước đã và đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Để giải quyết thực trạng nguồn nước tại Việt Nam, tháng 6/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 36-KL/TW về bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với mục tiêu bảo đảm số lượng, chất lượng nước phục vụ dân sinh trong mọi tình huống; đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho sản xuất, kinh doanh của các ngành, lĩnh vực; ứng phó hiệu quả với các thảm hoạ, thiên tai liên quan đến nước, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo vệ môi trường, khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước.

Để đảm bảo nguồn cung cấp và quản lý bền vững tài nguyên nước và các điều kiện vệ sinh an toàn cho tất cả mọi người” (SDG6) đến năm 2030 có 6 mục tiêu SDGs cụ thể gồm các nội dung như: Hiệu quả sử dụng nước, giải quyết tình trạng khan hiếm nước, phục hồi các hệ sinh thái liên quan đến nước, sự tham gia của các cộng đồng địa phương nhằm cải thiện việc quản lý nước vốn đang được thực hiện thông qua các văn bản pháp quy của lĩnh vực tài nguyên nước hiện có như các quy trình vận hành liên hồ chứa có xem xét tính toán nước cho các hệ sinh thái liên quan; ưu đãi cho sử dụng tài nguyên nước tiết kiệm và hiệu quả; thành lập các tổ chức lưu vực sông.

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) tại Việt Nam cho rằng, trước tình trạng biến đổi khí hậu, Việt Nam phải chuyển đổi các hệ thống nông nghiệp - lương thực nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm cho con người, bảo vệ hành tinh, đồng thời phát triển sinh kế bền vững, thích ứng với khí hậu. FAO cũng đang hợp tác với Việt Nam và các quốc gia khác trong việc thực hiện các nội dung chính của Chương trình Nghị sự Hành động vì Nước của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là liên quan đến xây dựng các Lộ trình Nước Quốc gia, xác định quyền sử dụng nước, quản lý rủi ro hạn hán, giám sát dữ liệu về nước và số liệu bốc thoát hơi nước. Chương trình Nghị sự này là một phần của Hội nghị Nước Liên hợp quốc năm 2023 mà FAO chủ trì./.

Phùng Tiến