Trong khi cả thế giới đang trong tình trạng “khan hiếm” không gian cho chuyển đổi năng lượng, Hà Lan đã đưa ra rất nhiều cách thức sáng tạo, tận dụng mọi địa hình có thể từ bãi đỗ xe, cánh đồng dâu tây, hồ thương mại, đồng cỏ, nhà thờ bỏ hoang, thậm chí cả nhà ga và sân bay để lắp đặt pin mặt trời.

Theo các tập đoàn năng lượng mặt trời và các nhà phân tích, những nguyên nhân thúc đẩy sự chuyển đổi này ở Hà Lan bao gồm giảm giá thiết bị, chương trình trợ cấp năng lượng hiệu quả và các mục tiêu đầy tham vọng của chính phủ trong việc cắt giảm phát thải khí nhà kính.

Chính phủ Hà Lan đặt mục tiêu sản xuất 70% điện dựa trên năng lượng tái tạo vào năm 2030, chủ yếu thông qua việc mở rộng sản xuất năng lượng mặt trời và năng lượng gió.

Giống như nhiều quốc gia EU khác, Hà Lan đã giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng Nga từ năm 2022, sau chiến dịch quân sự tại Ukraine. Các cánh đồng gió và mặt trời của Hà Lan đã giúp nước này lấp đầy sự thiếu hụt điện trong bối cảnh giá năng lượng tăng vọt.

Dù vậy, giá đất nông nghiệp Hà Lan cũng tương đối cao trong EU, khiến việc thiết lập cánh đồng năng lượng mặt trời cũng tương đối tốn kém. Thực tế này, kết hợp với mật độ dân số cao của Hà Lan, buộc các công ty năng lượng phải sáng tạo hơn để tìm không gian phát triển năng lượng mặt trời.

Gần 20% diện tích bề mặt của Hà Lan là nước, do đặc điểm địa hình vùng trũng. Nhiều công ty năng lượng mặt trời, trong đó có GroenLeven, đã sáng tạo khai thác điểm này để triển khai các dự án năng lượng mặt trời. Trong đó, GroenLeven đã lắp đặt hơn 500.000 tấm pin mặt trời trên các mặt hồ nhân tạo ở Hà Lan.

Ông Benedikt Ortmann, Giám đốc toàn cầu về các dự án năng lượng mặt trời tại công ty năng lượng tái tạo BayWa r.e. của Đức nhận xét: “Ý tưởng về cánh đồng pin mặt trời nổi trên nước được Hà Lan triển khai sớm hơn so với các quốc gia khác”. Bên cạnh đó, các công ty Hà Lan cũng đang tìm cách thúc đẩy sản xuất nông nghiệp song song với hoạt động của nhà máy năng lượng mặt do nhiều cánh đồng pin mặt trời được lắp đặt ở vùng đất chăn nuôi, trồng trọt.

Còn ông Carel Kooij, Giám đốc phát triển kinh doanh tại công ty một con của Thụy Điển ở Hà Lan, chia sẻ: “Thay vì phải cạnh tranh giành quyền sử dụng khu đất, chúng tôi đưa ra các giải pháp để cùng nhau sử dụng khu đất này”. Một dự án có tên “Agri-PV” đã hỗ trợ nông dân trồng dâu tây và quả mâm xôi trong nhà kính có lắp đặt pin năng lượng mặt trời phía trên. Sau 4 năm thí điểm, những người phụ trách dự án cho biết dự án giúp cắt giảm hơn 25% lượng nước tưới cho cây trồng vì cây trồng đã được che chắn khỏi ánh nắng mặt trời. Việc này sẽ giúp Hà Lan tiết kiệm nước trong tương lai khi biến đổi khí hậu đang khiến mùa hè trở nên khắc nghiệt hơn.

Tính đến đầu năm 2023, Hà Lan đã thiết lập hơn 48 triệu tấm pin năng lượng mặt trời trên khắp cả nước. Với thành tích ấn tượng này, Hà Lan đã trở thành một trung tâm sản xuất điện từ năng lượng mặt trời lớn ở châu Âu.

Ông Robert van der Horst, nhà phát triển dự án tại TPSolar, lý giải: “Vì diện tích Hà Lan khá nhỏ nên bạn sẽ phải làm việc trong sân sau của một nhà nào đó. Bạn luôn phải nói chuyện với mọi người và thảo luận với họ về điều tốt nhất trong một lĩnh vực cụ thể. Sau đó, bạn cố gắng nâng cao hiệu quả bằng trang trại năng lượng mặt trời của mình”./.

Phùng Tiến