Bộ Khoa học và Công nghệ đang triển khai dự thảo Nghị định quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal, nhằm xây dựng một khung pháp lý chặt chẽ, thống nhất để điều tiết toàn bộ chuỗi Halal, từ sản xuất, kinh doanh đến chứng nhận.

Theo Bộ, việc ban hành Nghị định là cách để thể chế hóa chủ trương của Đảng, Chính phủ về hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực đánh giá sự phù hợp (conformity assessment) và quản lý chất lượng Halal. Trong đó, khung pháp lý mới sẽ quy định rõ tiêu chuẩn Halal, trách nhiệm của các bên liên quan — bao gồm cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức chứng nhận Halal, cũng như doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh Halal.

Đáng chú ý, Dự thảo đề xuất hài hòa hóa tiêu chuẩn Halal của Việt Nam với các chuẩn mực quốc tế và khu vực, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào thị trường Halal toàn cầu. Việc công nhận lẫn nhau (MRA) với các quốc gia Hồi giáo cũng được khuyến khích hướng tới tạo thuận lợi cho xuất nhập khẩu sản phẩm Halal.

Về quy định kỹ thuật, dự thảo nêu rõ: sản phẩm Halal phải tuân thủ cả luật Hồi giáo (Sharia) lẫn tiêu chuẩn Halal mà doanh nghiệp công bố áp dụng. Nguyên liệu, phụ gia dùng trong sản xuất phải được kiểm soát nghiêm ngặt, không được chứa thành phần “Haram” hoặc “Najis” (theo luật Hồi giáo), quy trình chế biến cần đảm bảo vệ sinh, tránh nhiễm chéo.

Bao bì, vận chuyển, lưu kho cũng phải giữ nguyên tính Halal; các cơ sở sản xuất được khuyến nghị thực hiện kiểm soát nội bộ để duy trì sự tuân thủ Halal.

Về ghi nhãn, dự thảo yêu cầu mọi sản phẩm Halal lưu hành tại Việt Nam phải hiển thị rõ “HALAL” hoặc “SẢN PHẨM HALAL” in hoa, bằng chữ Latinh, không thể tẩy xóa; đồng thời, nhãn phải có tên và logo của tổ chức chứng nhận Halal, cùng số hiệu giấy chứng nhận.

Bên cạnh đó, Dự thảo khuyến khích sử dụng các giải pháp công nghệ như mã QR hoặc blockchain để tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc và minh bạch thông tin Halal.

Về phạm vi, “dịch vụ Halal” theo dự thảo được hiểu rộng: không chỉ là sản xuất, mà còn bao gồm vận chuyển, lưu trữ, đóng gói, trưng bày, xử lý… các khâu liên quan đến sản phẩm Halal.

Để thúc đẩy phát triển ngành Halal, Dự thảo Nghị định cũng đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp: từ tài chính, tín dụng ưu đãi đến hỗ trợ xúc tiến thương mại quốc tế. Việc nâng cao năng lực cho các tổ chức chứng nhận Halal Việt Nam, hướng đến công nhận quốc tế, cũng được ưu tiên để tăng cạnh tranh trên thị trường Halal toàn cầu.

Theo các chuyên gia, Nghị định này rất cần thiết, bởi nó sẽ đưa Việt Nam tiến gần hơn tới việc xây dựng một ngành Halal chính quy, minh bạch, từ đó khai thác tiềm năng lớn của thị trường Halal quốc tế, một thị trường được đánh giá rất tiềm năng với nhu cầu ngày càng cao.

Ban soạn thảo hiện đang tiếp tục lấy ý kiến từ các bên liên quan, doanh nghiệp, hiệp hội, cơ quan quản lý để hoàn thiện Dự thảo trước khi ban hành chính thức.

Nguyễn Lan Hương