Tháng 10 hàng năm, cộng đồng quốc tế lại hướng sự chú ý về Ngày tiêu chuẩn chất lượng thế giới – sự kiện được xem như dịp để nhắc lại vai trò căn cốt của chất lượng trong mọi hoạt động sản xuất, quản trị và dịch vụ.

Năm nay, chủ đề được nhiều tổ chức quốc tế khuyến nghị là chất lượng trong kỷ nguyên chuyển đổi thông minh. thông điệp này phản ánh xu thế chung của thế giới khi trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và tự động hóa đang mở ra một chương mới cho năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và của nền kinh tế.

Ngày chất lượng thế giới được khởi xướng từ những năm 1990 bởi viện chất lượng hoàng gia anh. trải qua hơn ba thập niên, sự kiện không chỉ duy trì mà còn lan rộng, trở thành điểm hẹn hàng năm của các doanh nghiệp sản xuất – dịch vụ, các cơ quan đánh giá sự phù hợp, các tổ chức tiêu chuẩn hóa và các hiệp hội nghề nghiệp tại hàng loạt quốc gia. mục tiêu xuyên suốt của sự kiện là khuyến khích cộng đồng coi chất lượng như nền tảng của phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo và niềm tin xã hội.

Chất lượng – trụ cột cạnh tranh trong bối cảnh công nghệ bứt phá

Theo viện chất lượng hoàng gia anh, năm 2025 đánh dấu giai đoạn bước ngoặt khi các công nghệ như ai tạo sinh, robot tự động, phân tích dữ liệu thời gian thực hay chuỗi cung ứng số hóa đã bước ra khỏi phòng thí nghiệm để trở thành công cụ vận hành của doanh nghiệp. nếu như vài năm trước, doanh nghiệp chỉ xem ai như một giải pháp phụ trợ, thì hiện nay nhiều tập đoàn đã chuyển dịch chiến lược kinh doanh dựa trên sức mạnh của tự động hóa thông minh.

Trong bối cảnh này, quản lý chất lượng không còn giới hạn trong việc đo lường sản phẩm hay kiểm soát lỗi. thay vào đó, chất lượng được định nghĩa theo hướng rộng hơn: quản trị toàn diện trên nền tảng dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin, chuẩn hóa quy trình, quản lý rủi ro chủ động và tuân thủ các giá trị đạo đức khi sử dụng công nghệ. sự chuyển dịch này buộc doanh nghiệp phải nhìn nhận chất lượng không chỉ là nhiệm vụ của bộ phận kiểm soát, mà là một phần của chiến lược vận hành.

Các tổ chức quốc tế cũng nhấn mạnh rằng niềm tin của khách hàng ngày càng phụ thuộc vào tính minh bạch của doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ. khi thuật toán tham gia vào quá trình thiết kế, sản xuất hay chăm sóc khách hàng, người tiêu dùng có nhu cầu hiểu rõ cách dữ liệu của họ được xử lý, cách rủi ro được kiểm soát và cách doanh nghiệp đảm bảo tính nhất quán của sản phẩm. vì vậy, những tiêu chuẩn quen thuộc như iso 9001 về hệ thống quản lý chất lượng, ISO 10002 về xử lý khiếu nại hay ISO, IEC 27001 về an ninh thông tin vẫn được xem là nền tảng, đồng thời được cập nhật để phù hợp với bối cảnh mới.

Trong thông điệp phát đi nhân dịp ngày chất lượng thế giới 2025, viện chất lượng hoàng gia anh cho rằng thách thức lớn nhất hiện nay không nằm ở năng lực sản xuất, mà ở khả năng quản lý hệ thống chất lượng theo hướng dự đoán. theo đó, doanh nghiệp phải thiết lập các mô hình phân tích dữ liệu theo thời gian thực để xác định bất thường trước khi sự cố xảy ra. cách làm này giúp doanh nghiệp chủ động ứng phó, giảm tổn thất, đồng thời tạo dựng lợi thế trong thị trường cạnh tranh cao.

Hoạt động toàn cầu: đa dạng, chuyên sâu và gắn với chuyển đổi xanh

Tại vương quốc anh – nơi khai sinh ngày chất lượng thế giới – hàng loạt tập đoàn trong lĩnh vực năng lượng, y tế, công nghệ thông tin, sản xuất linh kiện và hàng tiêu dùng tổ chức hội nghị chuyên đề về quản trị chất lượng trong môi trường số. các chủ đề được quan tâm nhiều nhất bao gồm tiêu chuẩn hóa quy trình dựa trên ai, ứng dụng cảm biến thông minh trong giám sát vận hành, và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm trong chuỗi cung ứng.

Ở khu vực Châu âu, tuần lễ chất lượng châu âu diễn ra trong suốt nhiều ngày, quy tụ đại diện của các hiệp hội ngành nghề, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia môi trường và doanh nghiệp. nhiều diễn đàn thảo luận sâu về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc nông sản, phân loại rác thải công nghiệp và tiêu chuẩn hóa quy trình giảm khí thải. điều đáng chú ý là nhiều quốc gia đặt trọng tâm vào việc tích hợp quản lý chất lượng với mục tiêu giảm phát thải và chuyển đổi xanh, coi đây là một phần thiết yếu của chiến lược phát triển.

Tại hoa kỳ, các trường đại học và viện nghiên cứu phối hợp cùng doanh nghiệp tổ chức các cuộc thi đổi mới sáng tạo nhằm tìm kiếm giải pháp quản lý chất lượng dựa trên dữ liệu lớn. ngoài ra, các tổ chức chứng nhận cũng đề xuất nâng cấp mô hình đánh giá truyền thống, áp dụng công cụ phân tích thông minh để rút ngắn thời gian kiểm định nhưng vẫn bảo đảm tính khách quan.

Khu vực Châu á – Thái bình dương tiếp tục chứng kiến sự dẫn dắt của những nền kinh tế như nhật bản, singapore và hàn quốc trong chủ đề chất lượng ngành chế tạo. các diễn đàn tập trung vào tiêu chuẩn an toàn đối với robot tự hành, hệ thống điều khiển tự động trong nhà máy và mô hình nhà máy số xuyên suốt – nơi mọi quy trình từ thiết kế, sản xuất đến phân phối đều được đồng bộ hóa bằng dữ liệu.

Việt nam: nâng cao văn hóa chất lượng và tăng sức cạnh tranh

Tại việt nam, các cơ quan thuộc bộ khoa học và công nghệ cùng tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng tổ chức chuỗi hội thảo và diễn đàn quy mô lớn tại hà nội và thành phố hồ chí minh. nội dung nhấn mạnh xây dựng văn hóa chất lượng trong doanh nghiệp việt nam, đặc biệt với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn chiếm tỷ trọng chủ đạo trong nền kinh tế.

Trong những năm gần đây, hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn của việt nam được cải thiện mạnh, bắt kịp sự hội nhập quốc tế. ngày càng nhiều doanh nghiệp triển khai iso 9001, iso 22000, iso 14001, iso 45001 cùng các tiêu chuẩn mới như iso/iec 27001 về an ninh thông tin hay iso 56000 về quản lý đổi mới sáng tạo. xu hướng này phản ánh nhu cầu chuyển dịch sang mô hình kinh doanh dựa trên đổi mới và công nghệ.

Các chuyên gia nhận định rằng việc áp dụng triệt để quản lý chất lượng đã giúp nhiều doanh nghiệp việt giảm mạnh tỷ lệ lỗi, tăng tốc độ xử lý đơn hàng và cải thiện mức độ hài lòng của khách hàng. trong bối cảnh việt nam mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khó tính, chất lượng được coi như tấm hộ chiếu kỹ thuật, giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản và nâng cao uy tín.

Tại các buổi hội thảo năm nay, nhiều doanh nghiệp giới thiệu mô hình quản lý chất lượng dựa trên dữ liệu, kết nối cảm biến iot vào dây chuyền sản xuất, ứng dụng ai trong dự báo lỗi thiết bị, quản lý kho thông minh và nâng cao hiệu quả vận hành. các viện nghiên cứu cũng triển khai mô hình thí điểm hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, dược phẩm, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ.

Bên cạnh đó, một số địa phương đề xuất chương trình thúc đẩy văn hóa chất lượng trong cộng đồng doanh nghiệp thông qua đào tạo, tư vấn, kết nối chuyên gia và hỗ trợ xây dựng tiêu chuẩn nội bộ. mục tiêu chung là tạo ra môi trường sản xuất – dịch vụ cạnh tranh, minh bạch và an toàn hơn.

Tương lai của chất lượng: giá trị bền vững và niềm tin xã hội

Ngày chất lượng thế giới 2025 được cộng đồng quốc tế đánh giá là thời điểm then chốt để tái khẳng định vai trò của chất lượng trong giai đoạn công nghệ phát triển nhanh chưa từng có. khi các hoạt động sản xuất, phân phối và dịch vụ đều dịch chuyển lên môi trường số, chất lượng không chỉ là tiêu chí kỹ thuật, mà còn là thước đo của đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội và cam kết phát triển bền vững.

Các tổ chức quốc tế nhấn mạnh rằng chất lượng phải trở thành văn hóa của doanh nghiệp, chứ không chỉ là nhiệm vụ của một phòng ban. một tổ chức đặt chất lượng làm trọng tâm sẽ không chỉ cải thiện hiệu quả vận hành mà còn xây dựng được niềm tin của khách hàng, đối tác và xã hội. niềm tin ấy chính là tài sản vô hình quan trọng nhất trong nền kinh tế toàn cầu hóa.

Vì vậy, ngày chất lượng thế giới không chỉ là một dịp kỷ niệm. đó còn là lời nhắc nhở để mỗi quốc gia, mỗi doanh nghiệp và mỗi cá nhân cam kết tạo ra những giá trị tốt hơn. trong một thế giới đang biến đổi nhanh, chất lượng trở thành la bàn định hướng cho sự phát triển bền vững, an toàn và có trách nhiệm – một nền tảng giúp các thế hệ tương lai thừa hưởng một môi trường kinh doanh lành mạnh hơn và một cuộc sống chất lượng hơn.

Nguyễn Lan Hương