Hệ thống giải pháp toàn diện phát triển du lịch sáng tạo bền vững

Để phát triển du lịch sáng tạo hiệu quả, cần triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp từ hoàn thiện thể chế chính sách, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng nhân lực đến việc bảo tồn di sản gắn liền với giám sát chặt chẽ các tác động môi trường – xã hội.

Về Thể chế – chính sách: - Xây dựng khung pháp lý, các chính sách khuyến khích du lịch sáng tạo: bao gồm các chính sách hỗ trợ tiếp cận tín dụng, tiếp cận đất đai, cơ sở hạ tầng, các chính sách ưu đãi về thuế… bên cạnh việc xây dựng các Chương trình, đề án phát triển du lịch sáng tạo. - Hỗ trợ cộng đồng địa phương tham gia: các hỗ trợ về tín dụng, đào tạo tập huấn và nghiệp vụ du lịch, nghề thủ công, bảo vệ môi trường, ngoại ngữ… và thành lập các tổ nhóm sản xuất, kinh doanh... - Khuyến khích, tạo điều kiện hình thành và phát triển các trung tâm sáng tạo làm hạt nhân phát triển các loại hình, hoạt động văn hóa, nghệ thuật hướng tới phục vụ du lịch. Về Sản phẩm – dịch vụ: - Thúc đẩy, khuyến khích, hỗ trợ phát triển các sản phẩm trải nghiệm gắn với văn hóa, làng nghề, ẩm thực… và kết nối các nhà cung cấp, các sản phẩm trong các chuỗi cung ứng, mạng lưới hợp tác: các bước chính bao gồm đánh giá tiềm năng, thiết kế sản phẩm, đầu tư cải thiện cơ sở vật chất, cơ sở sản xuất, đào tạo nâng cao năng lực, hình thành các mạng lưới và bán sản phẩm - Ứng dụng công nghệ số trong du lịch sáng tạo: khuyến khích ứng dụng công nghệ số trong phát triển sản phẩm và quản lý hoạt động du lịch. Về Nguồn nhân lực: con người là yếu tố trung tâm của sản phẩm du lịch sáng tạo, do vậy việc phát triển nguồn nhân lực có ý nghĩa then chốt đối với phát triển du lịch sáng tạo. Những chương trình đào tạo bao gồm các tập huấn về kỹ năng hướng dẫn, phục vụ khách du lịch, và sáng tạo sản phẩm. Ngoài ra các khóa tập huấn về quản lý du lịch, năng lực quản lý cộng đồng cũng là cần thiết để phát triển một cộng đồng thịnh vượng, đoàn kết và bản sắc Bảo tồn - phát huy di sản, bảo vệ môi trường: Vấn đề bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường có vai trò quan trọng trong phát triển sản phẩm du lịch sáng tạo bền vững. Việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản cần bắt đầu với việc nâng cao nhận thức của người dân, chính quyền địa phương về giá trị của truyền thống văn hóa, của kiến thức bản địa - là những nhân tố chính mang lại sự khác biệt giữa các điểm đến. Bảo tồn, phát huy giá trị di sản cũng cần sự chung tay của các doanh nghiệp và đặc biệt là khách du lịch, những đối tượng khai thác và chiêm ngưỡng, thụ hưởng giá trị văn hóa của điểm đến. Bên cạnh việc nâng cao nhận thức, những dự án, chương trình bảo tồn văn hóa với sự tham gia mạnh mẽ của chính quyền, doanh nghiệp, người dân cần được triển khai nhằm kết hợp khai thác với truyền bá và bảo vệ. Di sản văn hóa cần bảo tồn, phát huy chính là nguồn năng lượng, động lực vô tận cho phát triển du lịch sáng tạo. Một trong những vấn đề then chốt đặt ra với phát triển du lịch nói chung, du lịch sáng tạo nói riêng là nhiệm vụ bảo vệ môi trường, bao gồm cả môi trường tự nhiên và xã hội. Đối với 19 môi trường tự nhiên, cần hạn chế tối đa các tác động tới cảnh quan, địa hình, đa dạng sinh học, thảm thực vật, nguồn nước… trong khi về môi trường xã hội đó là xây dựng được nếp sống văn minh, thân thiện với khách du lịch và trong cộng đồng. Trong đó đối với Việt Nam, việc tạo ra một môi trường xã hội an toàn, thân thiện với du khách có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nhiệm vụ này có thể bắt đầu từ ý thức giao thông, sự thân thiện, tử tế của những người cung cấp dịch vụ, tiếp xúc trực tiếp với khách du lịch cho tới việc cung cấp thông tin đầy đủ và với những cách thức thú vị, sáng tạo cho khách du lịch. Giám sát, hạn chế tác động tiêu cực từ du lịch Việc giám sát chặt chẽ các tác động từ hoạt động du lịch cũng như các hoạt động phát triển kinh tế xã hội là hết sức quan trọng. Cần xây dựng các hệ thống giám sát môi trường, đa dạng sinh học với các bộ tiêu chí đầy đủ, đơn giản và rõ ràng. Kết hợp các công cụ, phương tiện hiện đại với sự giám sát hiệu quả của cộng đồng. Cần có các quy định cụ thể về tác động ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất, tiếng ồn… và quan trọng hơn là thông tin đầy đủ về các quy định này tới người dân, các cơ sở dịch vụ và cần thực thi đầy đủ các quy định với những biện pháp chế tài hiệu quả. Các kịch bản quản lý rủi ro cũng cần được xây dựng với các phương án ứng phó cụ thể, trong đó làm rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có liên quan cũng như cộng đồng địa phương trong trường hợp xảy ra rủi ro, thiên tai.

Kim Dung