Hội thảo - Tọa đàm “Xây dựng tiêu chí bảo vệ môi trường tại các di tích quốc gia Việt Nam”

Sáng ngày 16/12, tại Hà Nội, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Cục Di sản văn hóa, Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ VHTTDL) phối hợp tổ chức Hội thảo - Tọa đàm “Xây dựng tiêu chí bảo vệ môi trường tại các di tích quốc gia Việt Nam”.

Tham gia Hội thảo - Tọa đàm có đại diện các Sở VHTTDL, đại diện các Ban quản lý di tích quốc gia của một số địa phương trên cả nước, các nhà quản lý, các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường và di sản văn hóa.
Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, TS Từ Mạnh Lương, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, tại Việt Nam có hơn 40.000 di tích, thắng cảnh trong đó đã có 8 di tích được UNESCO công nhận là di sản thế giới, 48 di tích quốc gia đặc biệt, hơn 3.000 di tích được xếp hạng di tích quốc gia và hơn 5.000 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh đã và đang là nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn vô giá của đất nước, tạo sức hút không nhỏ đối với du khách trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế-xã hội. Trong những năm qua, Bộ VHTTDL cùng với các cấp các ngành, các địa phương quan tâm nhiều đến vấn đề bảo vệ môi trường tại các di tích và đã đạt được những thành tựu đáng kể trong công tác bảo vệ phát huy giá trị di tích. Nhiều điển hình về công tác bảo vệ môi trường tại các di tích có thể kể tới như Yên Tử, Tràng An - Bái Đính, Hội An, Miếu Bà Chúa Xứ… Nhận thức bảo vệ môi trường của cộng đồng địa phương, tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh dịch vụ và du khách tại các di tích đã được nâng cao.      
Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường tại các di tích, đặc biệt là đối với các di tích có tổ chức lễ hội, có lượng du khách lớn tập trung trong một thời gian ngắn còn nhiều vấn đề tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường tự nhiên và nhân văn như thu gom, xử lý rác thải, nước thải, hệ thống nhà vệ sinh, hiện tượng cò mồi, chèn ép, lừa đảo khách du lịch, đốt vàng mã chưa đúng với quy định đang là những vấn đề cần được quan tâm, có giải pháp khắc phục.
Có 9 tham luận (trong tổng số 18 tham luận được gửi tới hội thảo) đã được các đại biểu, các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường và di sản văn hóa trình bày tại hội thảo. Nội dung các tham luận đặc biệt tập trung vào một số vấn đề cụ thể đối với dự thảo các tiêu chí bảo vệ môi trường tại các di tích ở Việt Nam; bao gồm 4 tiêu chí: Bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo vệ môi trường nhân văn, quản lý bảo vệ môi trường tại di tích, tuyên truyền - quảng bá - giáo dục.
Theo ý kiến các đại biểu, bộ tiêu chí công nhận đạt chuẩn môi trường tự nhiên và nhân văn tương đối đầy đủ, có ý nghĩa quan trọng, nêu bật được sự cần thiết và tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường trong lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là trong công tác bảo tồn và gìn giữ các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của dân tộc. Bộ tiêu chí sẽ trở thành thước đo đánh giá hiện trạng để từ đó có những giải pháp quản lý và bảo vệ phù hợp trước những biến động to lớn về môi trường tự nhiên cũng như môi trường văn hóa đối với các di tích ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nêu những khó khăn vướng mắc trong công tác bảo vệ môi trường tại các di tích, cũng như đề xuất những giải pháp góp phần vào sự nghiệp bảo vệ môi trường nói chung và sự nghiệp bảo vệ phát huy giá trị di sản văn hóa nói riêng.  
Theo KTS Lê Thành Vinh, Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, nguyên tắc cơ bản của việc lồng ghép giữa bảo vệ môi trường trong bảo tồn và phát huy giá trị di tích đó là bảo tồn nguyên vẹn các giá trị vốn có của di sản, trong đó chú trọng đến các yếu tố tự nhiên và sự gần gũi gắn bó hữu cơ của di tích với tự nhiên. Bảo tồn các di sản vật thể và phi vật thể trên nguyên tắc phải bảo toàn các lợi ích quốc gia về tài nguyên và môi trường hướng tới sự phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa các lợi ích kinh tế, phúc lợi xã hội.
Ông Đoàn Anh Tuấn, Phó trưởng ban kiểm tra Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam thì cho rằng, các cơ quan quản lý di sản trong cả nước từ trung ương đến địa phương, từ quản lý di sản thế giới đến các di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh cần nghiên cứu kỹ hướng dẫn của Ủy ban Di sản thế giới, tìm ra những kinh nghiệm tốt trong việc phòng ngừa và khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra…
Trên cơ sở đóng góp ý kiến của các đại biểu,Ban Tổ chức sẽ tổng hợp để hoàn thiện dự thảo bộ tiêu chí bảo vệ môi trường, để báo cáo với lãnh đạo Bộ VHTTDL hướng dẫn tới các địa phương nhằm chuẩn bị tốt nhất các hoạt động về bảo vệ môi  trường tại các di tích cả nước trong mùa lễ hội năm 2015.

Cinet.gov.vn