Tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào lĩnh vực Thư viện

Sáng ngày 23/7/2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội thảo khoa học "Tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào lĩnh vực thư viện"

Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong lĩnh vực thông tin thư viện, Chủ trì Hội thảo gồm: TS. Từ Mạnh Lương, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường; TS. Vũ Dương Thúy Ngà, Vụ trưởng Vụ thư viện và PGS.Ts. Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam.

Toàn cảnh buổi Hội thảo

Thư viện là môi trường đã ứng dụng các công nghệ số từ rất sớm. Từ năm 2004, khái niệm “thư viện không tường” đã được các nhà nghiên cứu sử dụng đối với các thư viện ứng dụng công nghệ thông tin để cung ứng các sản phẩm và dịch vụ thư viện ảo mà không phụ thuộc vào các thư viện vật lý. Bên cạnh chức năng thu thập, lưu trữ và phổ biến thông tin đơn thuần, đến nay, thư viện trở thành nơi cung cấp các nguồn tin, nơi dữ liệu, kiến thức được tạo ra và chia sẻ. Hoạt động thư viện đã và đang mang đến cho người đọc những cơ hội tiếp cận thông tin và tri thức mở... Có thể nói, thư viện 4.0 là nơi mà ranh giới giữa “thư viện vật lý” và “không gian số” bị xóa nhòa khi người sử dụng tiếp cận vốn tài liệu, nguồn lực thông tin không bị giới hạn về không gian và thời gian. Người đọc khai thác được nguồn tài liệu với máy tính/trang thiết bị thông minh có kết nối Internet từ mọi nơi, mọi lúc mà  không cần đi đến thư viện tra cứu.

Bên cạnh những cơ hội nêu trên thì Cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi các thư viện có sự chuyển dịch và thay đổi để làm tròn sứ mệnh truyền tải tri thức nhân loại đến cho mọi người; đặt ra thách thức trong vấn đề bản quyền khai thác dữ liệu, an toàn thông tin và bảo mật, độ tin cậy và độ trong sạch của dữ liệu... cũng như chất lượng nhân lực làm việc trong lĩnh vực thư viện.

Tại Hội thảo các đại biểu đã tập trung tham luận và trao đổi 04 nội dung:

Thứ nhất: Tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đối với hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của ngành thư viện.

Thứ hai: Xu hướng ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 vào ngành thư viện.

Thứ ba: Vấn đề về bản quyền, an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu trong giao dịch, trao đổi dữ liệu số giữa các hệ thống thông tin - thư viện.

Thứ tư: Thực trạng và giải pháp đào tạo, bồi dưỡng, thu hút nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của ngành thư viện thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Các đại biểu thảo luận, trao đổi tại buổi Hội thảo

Phát biểu tiếp thu ý kiến và kết luận tại Hội thảo TS. Từ Mạnh Lương, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng cần hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế chính sách  đối với thư viện trong đó ưu tiên thư viện số; huy động nguồn lực tài chính ở trong và ngoài nước để phát triển thư viện số, trước mắt tập trung số hóa tư liệu tại các thư viện trên cả nước, ưu tiên số hóa có chất lượng các tư liệu quý, độc bản; đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực hoạt động trong các cơ quan quản lý, viên chức người lao động vận hành hệ thống thư viện số, thư viện có nhiều ứng dụng công nghệ.

Tin và ảnh: Đình Lâm